Fury

Traditioneel gaan we in Den Haag naar de bioscoop en al even traditioneel kiezen we een Imax-film. Dit jaar was het Fury, een oorlogsdrama met Brad Pitt in de hoofdrol.

Ik heb het niet zo op oorlogsfilms en zeker al niet op Amerikaanse. Maar deze film is toch anders omdat hij zo realistisch is : het gaat om de bemanning van 1 tank. De film situeert zich op het einde van WO II, wanneer de Duitsers al verdreven zijn uit bezet gebied. De tegenstand in Duitsland zelf is echter nog groot.

Het is geen lofzang op de Amerikaanse soldaat, hij wordt geportreteerd als een man van vlees en bloed, die een job te doen heeft ('the best job I ever had', zij het ironisch) en voor wie de taak simpel is : het zijn zij of de Duitsers. You kill them or they kill you.  In deze film is niets geromantiseerd. Geen grote overwinningen of veldslagen, momenten van grote vriendschap maar ook momenten dat ze elkaar behoorlijk op de huid zitten. 

Brad Pitt verdient hier toch een behoorlijke pluim. Hier en daar wordt hij al als oscarnominé genoemd voor deze rol en dat is mijn inziens toch wel verdiend. Hij is duidelijk meer dan een knappe man die charmeren kan. 

"Ideals are peaceful,

history is violent"

Allemaal ziek

Negen criteria zijn er die bij borderline passen, 5 ervan zijn voldoende om van borderline te spreken. 

Aan de hand van deze criteria, toont Dirk De Wachter, psychiater, aan dat eigenlijk de hele maatschappij aan borderline lijdt. 

In het net bekeken boekenprogramma van de VPRO hoorde ik hoe De Wachter bij dit idee gekomen was. Als psychiater gaf hij heel wat lezingen over borderline. Hij deed dit voor niet-gediagnosticeerde mensen, 'normale' mensen zo u wil. Toen hij de kenmerken van borderline besprak, kreeg hij steeds meer herkenning vanuit zijn publiek. 'Dit herkennen wij ook'. Een tegenslag, het niet meer functioneren kan er voor zorgen dat de ene wél en de andere niet in de psychiatrie belandt. 

De Wachter vertelde verder over de intolerantie. Het is alsof er een 'normaliteit' bestaat en wie niet aan die normaliteit voldoet, wordt doorverwezen naar een hulpverlener, waar er (te) dikwijls medicatie wordt opgestart. In dit verband maakt De Wachter zich ook zorgen over allerlei labeling/medicamentisering van jonge kinderen. 

Volgens De Wachter is er zeer zeker een verband tussen onze (westerse) maatschappij en de grote groep mensen die het moeilijk heeft om nog mee te kunnen en die psychische problemen heeft. 

De criteria van borderline (vgls De Wachter)

1. verlatingsangst
2. instabiele en intense relaties
3. onaangepaste agressie
4. identiteitsstoornissen
5. affectlabiliteit
6. impulsiviteit
7. voorbijgaande, stressgebonden paranoïde dissociatiessymptomen
8. automutulatie en suïcidaliteit
9. zinloosheid en leegte

Het is een boek waar ik wat ongemakkelijk van werd maar toch grotendeels moest beamen. Waar zijn we mee bezig ? Moet dit allemaal ? Wat doen we onszelf en elkaar aan ? 

En waarin ligt de hoop ? 

Zoals ik het las, in de hechting, wie zich verbonden weet (en zijn hart ook al eens kan luchten bij een ander),  staat sterker. Hechting verleent identiteit en geeft zin. Hechting staat tegenover extreem doorgedreven individualiteit en extreme (keuze-)vrijheid. 

Hoopgevend is De Wachter in zijn boek niet. Hij signaleert meer dan hij hoop geeft. Maar zijn boodschap is wél duidelijk : zoals het nu gaat draaien we allemaal door. 

Dirk De Wachter, Borderline Times, het einde van de normaliteit 2013 (9de druk)

Brein als bondgenoot

De blogtitel verraadt al mijn mening : dit boek had beter een andere titel gehad. Brein als bondgenoot. Want zoals de titel en ondertitel nu is  lijkt het alsof alleen mensen met angst of depressie iets aan het boek hebben en dat het voor anderen literatuur is die men best niet nodig heeft.

Toch is dat niet waar. In 'Uw Brein als medicijn' staan heel wat adviezen die voor ieder goed zijn en sterk preventief werken. Zo wordt nog eens de positieve (en preventieve) werking van goede voeding en beweging onderstreept. Goed voor het fysiek welzijn én het geestelijk welzijn. Dit wordt onderbouwd met wetenschappelijk onderzoek, evenals het belang van goede communicatie en het zich geïntegreerd weten in de maatschappij, mét inzet trouwens. Servan-Schreiber is in die zin verrassend en gedurfd dat hij de paden van individualisme verlaat en een sterk pleidooi houdt voor gemeenschapszin. Ergens tussen de lijnen door valt te lezen dat je levenszin moeilijk vinden kan als je enkel en alleen met jezelf bezig bent. Toch wat moedig in een cultuur die altijd maar weer benadrukt dat je met jezelf moet bezig zijn en aan jezelf moet werken. 

Maar er zijn natuurlijk ook hoofdstukken die wél bedoeld zijn voor mensen die worstelen met angst of depressie. Zo schrijft hij over het belang van hartcoherentie en is houdt hij een groot pleidooi voor EMDR, een methode/therapie met verrassende doeltreffendheid, vooral voor mensen die lijden aan PTSS. Wie meer wil weten volgt maar even de link. 

De grootste verdienste van het boek is de ruimdenkendheid. Een mens is meer dan een biologisch/chemisch organisme. Servan-Schreiber hekelt de (medische) cultuur die zegt 'dit symptoom vraagt om dit medicijn'. Dat is maar één weg, één invalshoek, wat niet belet dat het ook kan helpen of ondersteunen. Ruimdenkend is de auteur ook in de zin dat hij erkent dat er meer is dan enkel de Westerse geneeskunde. De auteur gaat hier niet tegenin (hij is er tenslotte door gevormd), maar erkent dat andere culturen ook wijsheid hebben aangaande het omgaan met ziekte. 

Tenslotte is het boek ontzettend vlot geschreven, wat niet zo'n makkelijk karwei kan geweest zijn. Alles is immers gestaafd met referenties naar onderzoeken, wat meteen resulteert in een omvangrijke bibliografie op het eind van het boek. 

Ik heb er alvast dit aan overgehouden : wil ik gelukkig zijn dan moet ik zorg dragen voor mijn lichaam o.a. door voeding, door regelmaat, door beweging. Zorg dragen voor mijn geest door goede communicatie met anderen, het respecteren van eigen en andermans grenzen en het investeren in relaties. Gelukkig zijn heeft met aandacht te maken. Of gewoon nu en dan stilstaan bij het leven. 

Dr. David Servan-Schreiber, Uw Brein als medicijn, Het antwoord op Prozac, Seroxat en andere antidepressiva, Kosmos 2010 (24ste druk). Ook verkrijgbaar als CD. 

Meer weten over de auteur